Stalking

Wat is stalking?

Stalking is het hinderlijk volgen of lastigvallen van iemand.

Het is bekend dat beroemdheden regelmatig worden gevolgd of opgewacht door fans. In extreme gevallen kan dit uitmonden in stalking. Maar ook als je geen beroemdheid bent, kun je het slachtoffer worden van stalking. Vaak is dit het gevolg van een beëindigde relatie, waarbij een van de partijen zich niet bij de beëindiging wil neerleggen en contact blijft zoeken met de ander. Dit kan zich uiten in de vorm van bellen, appen of het versturen van elektronische of reguliere post.

Ook het zich ophouden voor de woning of het rondhangen op plaatsen waar het slachtoffer werkt of vaak langskomt, kan onder stalking vallen. Of het zwartmaken van de gestalkte persoon bij familie, buren en vrienden. Evenals het laten bezorgen van valse bestellingen en andere pesterijen.

De frequentie waarmee een en ander gebeurt en de inhoud van het contact bepaalt of het alleen vervelend is, of verder gaat. Eén appje per dag is iets anders dan elke tien minuten een bericht.

Sinds 28 juni 2000 kent Nederland een anti-stalkingwet. Die is bedoeld om stalkers gericht aan te pakken. Overigens spreekt de wet niet van stalking maar van belaging. Van cyberstalking is sprake wanneer moderne communicatiemiddelen worden gebruikt om te stalken.



Hulp zoeken, advocaat inschakelen?

Als de situatie niet verbetert, of je gebukt gaat onder de omstandigheden, schakel dan professionele rechtshulp in. Vrijwilligers en lotgenoten zijn heel plezierig om je te ondersteunen, maar ze kunnen de oorzaak van het probleem niet wegnemen. Een advocaat kan op dit gebied zeer nuttig zijn. Zeker een advocaat die ervaring heeft met stalking. Je advocaat kan je adviseren over de te ondernemen stappen. Eén van de overwegingen is aangifte doen bij de politie.

Bij een civiele procedure kan een rechtsbijstandverzekering goed van pas komen. Een verzekering voor rechtsbijstand levert professionele rechtshulp en/of vergoedt (een deel van) de kosten.

Pesten of treiteren, een mildere vorm

Een mildere vorm van stalking is pesten of treiteren, het een kan in het ander overlopen. Internet en moderne communicatiemiddelen maken het eenvoudiger om iemand lastig te vallen. Doordat mensen steeds meer gegevens (direct of indirect) online publiceren, zijn er voor (potentiële) stalkers steeds meer mogelijkheden.

Wees daarom zuinig op je privacy, plaats niet alle informatie online. Een algemene stelregel voor het gebruik van internet is: zet nooit gegevens online die je niet tijdens een sollicitatiegesprek kwijt zou willen. Hiermee wordt bedoeld dat je terughoudend moet zijn met het delen van privé-informatie. Het is heel eenvoudig om gegevens op internet te plaatsen, maar het verwijderen is moeilijk, vooral omdat er al snel kopieën worden gemaakt.
In dit verband noemen we het begrip doxing, het verzamelen en openbaar maken van persoonlijke gegevens. Het is een schending van privacy, uit wraak of om te intimideren of chanteren.
Je kunt een verzoek indienen bij Google om - als het om doxing gaat - persoonlijke gegevens uit de zoekresultaten te filteren als op jouw naam wordt gezocht. Die mogelijkheid gaat verder dan bij de algemene verzoeken om persoonlijke informatie te laten verwijderen uit de zoekresultaten.

Schakel bij pesten op het werk zo snel mogelijk de afdeling Personeelszaken in. Komen er meer meldingen over dezelfde persoon binnen, dan zal sneller tot actie kunnen worden overgegaan.Veel bedrijven hebben ook een vertrouwenspersoon bij wie je terecht kunt als het inschakelen van Personeelszaken geen optie is.
Lees meer over pesten op Pestweb en VPN - Cyberpesten

Stalking en sociale media

Een stalker is geïnteresseerd in alles wat je doet. Sociale media zijn voor hem ideaal. Zo is een Instagram- of Facebook-pagina een bron van informatie die de stalker - vooral bij regelmatige updates - de mogelijkheid biedt om doorlopend 'bezig te zijn' met het onderwerp van zijn belangstelling. Verder kan de stalker op deze manier inzicht krijgen in je gewoontes en te weten komen wie je vrienden zijn.
Het gebruik van beveiligde groepen of afgeschermde profielen helpt iets, maar de beste remedie is het niet gebruiken van sociale media. Wanneer dat niet mogelijk is, houd dan rekening met wat je online plaatst. Besef dat een stalker een verwrongen wereldbeeld heeft en in veel postings een contactverzoek zien. Stalking is in veel gevallen een gedragsstoornis die professionale hulpverlening vereist.
Op de pagina vergeetrecht kun je lezen hoe je jouw gegevens van verschillende platformen kunt verwijderen.

Aangifte doen, bewijs verzamelen

Op de (overheids-)website www.huiselijkgeweld.nl is aanvullende informatie te vinden over stalking. Hier lees je ook hoe je aangifte moet doen, en je vindt er een stappenplan tegen stalken, inclusief een voorbeeldbrief van een betredings- en contactverbod. Een betredingsverbod dient ertoe iemand de toegang tot een woning, winkel of bedrijf te ontzeggen.
Bewaar e-mails, appjes en voicemails - ook al wil je 'die troep' meteen verwijderen. Met tastbaar bewijs sta je sterker. Een waslijst van sms'jes of appjes op je telefoon komt overtuigender over dan de uitspraak dat je elke tien minuten gebeld wordt.

Beveiliging

Als je bedreigd wordt, schakel dan altijd de politie in. Altijd. Ook als het gaat om dreigtweets op Twitter. Wanneer je je niet veilig voelt in je huis, dan zijn er diverse zaken die je zelf kunt ondernemen. Goed hang- en sluitwerk voor deuren en ramen helpt ongewenste bezoekers buiten te houden en zorgt voor een veiliger gevoel. Hetzelfde geldt voor een buitenlamp met een bewegingsmelder. Wanneer die lamp gemonteerd wordt op plekken waar veel mensen (of dieren) langskomen dan kan het middel erger zijn dan de kwaal omdat je telkens schrikt als de lamp aan gaat. Kies dan voor een permanente verlichting buiten.

Beveiligingscamera, deurbelcamera

Beveiligingscamera's kunnen een veilig gevoel geven. Of het echt helpt is niet met zekerheid te zeggen, maar als het goed is voor je gemoedsrust dan is het zeker het overwegen waard.
Een slimme deurbel laat zien wie er voor de deur staat, dat is erg praktisch. Zowel de camera's als de deurbellen zijn voor weinig geld te koop. Controleer altijd of er standaardnamen of -wachtwoorden gebruikt worden, vervangen ze door je eigen loginnaam en wachtwoord.

Einde van een relatie - wachtwoorden

Als een relatie eindigt, denk dan na of je ex wachtwoorden of pincodes van je kent. Bij de minste twijfel: wijzig deze. Vergeet ook de toegang tot internet niet, inclusief een eventueel gast-account voor je netwerk. Feitelijk geldt voor steeds meer apparatuur dat deze met internet verbonden kan zijn. Misbruik ligt op de loer, voorkom dat met nieuwe toegangscodes.

Tips bij stalking

Elke stalkingsituatie is anders. We kunnen dan ook alleen enkele algemene tips geven.

• Neem geen overhaaste beslissingen.
• Gebruik geen geweld.
• Besef dat stalkers vaak niet voor rede vatbaar zijn en slechts op één ding uit zijn: contact.
• Probeer de stalker zoveel mogelijk te negeren; hij of zij put moed uit elke reactie en zal deze - hoe negatief ook - uitleggen als iets positiefs.
• Soms blijven stalkers hangen in hun gedrag en maken er hun levensdoel van. Aarzel in zo'n geval niet om aangifte bij de politie te doen en/of de rechterlijke macht in te schakelen.
• Als je wordt lastiggevallen vanaf een bekend telefoonnummer, dan kun je dit nummer zelf blokkeren in je eigen telefoon. Of je kunt contact zoeken met je telecomprovider. Deze hebben procedures voor stalkers.
• Bij anonieme telefoontjes is de procedure iets ingewikkelder. Neem hiervoor contact op met je telecomprovider. Je kunt natuurlijk ook besluiten anonieme telefoonoproepen helemaal niet te beantwoorden. Daarmee mis je vooral telefoontjes van marketingbureaus; er zijn niet veel particulieren die met een geblokkeerd nummer bellen.
  Voor vaste telefoons zijn er routers met ingebouwde telefooncentrales waarmee onbekende nummers kunnen worden doorgestuurd naar een ander telefoonnummer (op jouw kosten) of die de beller een voicemail laten horen. Zoiets als "Ik neem niet op als het nummer onbekend is".
• Overweeg om een nieuw telefoonnummer te gebruiken. Gebruik het oude nummer alleen voor de vervelende oproepen, liefst in een aparte telefoon: de 'stalkerphone'. Dat maakt het ook makkelijker om die in een la te leggen en te negeren.
• Hou een logboek bij van de gebeurtenissen om later dingen te kunnen reconstrueren (belangrijk voor eventuele aangifte in een later stadium).
• Bewaar ook post, e-mails, appjes en dergelijke zoveel mogelijk, voor het geval je ze later als bewijs nodig hebt.
• Uit een onderzoek van Suzan van der Aa (2010) bleek dat de inzet van een particulier recherche- of beveiligingsbedrijf effectief kan zijn: maatregelen tegen stalkers.
• Probeer te voorkomen dat je chantabel wordt. Als de ander compromitterende foto's of video's van je heeft, heeft hij een machtsmiddel in handen. Pas dus op met sexting, het versturen van seksueel getinte afbeeldingen of teksten.
• Geloof geen uitspraken als "nog één keer en dan zal ik je met rust laten." Als je om wat voor reden dan ook in contact moet treden met je belager, neem dan iemand mee, als ondersteuning en als getuige.
• Als je aangifte doet bij de politie wordt mogelijk vervolging ingesteld met, in het gunstigste geval, een veroordeling van de stalker tot gevolg. Ook kan in een strafzaak een contactverbod worden opgelegd. Daarnaast kun je, met behulp van een advocaat, een procedure bij de civiele rechter starten. Deze kan de belager een straatverbod of een algeheel contactverbod opleggen. In het eerste geval krijgt de persoon in kwestie een verbod zich in een bepaald gebied op te houden. Een contactverbod houdt in dat er op geen enkele manier contact met het slachtoffer mag worden gezocht. Dit is geen wondermiddel: een veroordeelde houdt zich niet altijd aan het verbod en het verbod betreft een bepaalde periode.