Schenkingsrecht

Wat is schenkingsrecht of schenkbelasting?

Schenkingsrecht of schenkbelasting is de belasting die wordt geheven over schenkingen. Of je schenkbelasting moet betalen, en hoeveel, hangt af van de hoogte van het geschonken bedrag en de relatie tussen schenker en ontvanger. In het verleden sprak men van 'schenkingsrecht'. Sinds de inwerkingtreding van de nieuwe Successiewet op 1 januari 2010 spreekt de wet van 'schenkbelasting'.

Waar vind ik de regels over schenkingen?

De schenkbelasting wordt grotendeels geregeld in de Successiewet 1956 en de met deze wet samenhangende Uitvoeringsregeling schenk- en erfbelasting.

Wie betaalt de schenkbelasting bij schenkingen?

Hoofdregel is dat de ontvanger de schenkbelasting betaalt. Het is ook mogelijk dat de schenker de belasting betaalt, maar in dat geval is het te betalen bedrag hoger. Dit komt doordat de schenker in deze situatie feitelijk ook de schenkbelasting aan de ontvanger schenkt, waarover vervolgens ook weer schenkbelasting wordt geheven.

Tarieven van schenkbelasting

Niet over elke schenking wordt belasting geheven. Afhankelijk van de relatie tussen schenker en ontvanger is een bepaalde vrijstelling van toepassing. Hoe hechter de band tussen schenker en ontvanger, hoe hoger de vrijstelling. Na aftrek van het vrijgestelde bedrag, blijft het bedrag over waarover de belasting wordt geheven. Evenals bij de inkomstenbelasting is een schijventarief van toepassing.
Lees de details van de belastingdienst over schenking krijgen.

Hoe bereken je de schenkbelasting?

De belastingdienst heeft een handige rekenhulp ontwikkeld waarmee je eenvoudig kunt bepalen hoeveel belasting je over een schenking moet betalen: rekenhulp schenkbelasting.

Vrijstellingen bij schenkingen

Er zijn verschillende vrijstellingen bij het schenken mogelijk. Dat zijn bedragen waarover geen schenkbelasting hoeft te worden betaald. De bedragen kunnen van jaar tot jaar verschillen. Raadpleeg daarom altijd de belastingdienst voor de meest recente gegevens.
Net als bij de schenkbelasting is de familierelatie van de schenker tot de ontvanger van belang voor de hoogte van de vrijstelling, evenals de burgerlijke staat, de leeftijd van de ontvanger en, in sommige gevallen, de wijze waarop de schenking door de ontvanger wordt gebruikt. Zo geldt er bijvoorbeeld een extra eenmalige vrijstelling als de schenking door de ontvanger wordt gebruikt voor de financiering van de eigen woning (mits aan enkele bijkomende voorwaarden is voldaan). Overigens wordt deze vrijstelling per 1 januari 2023 afgeschaft.

Erfenis / nalatenschap - papieren schenking

Het is voor ouders mogelijk om het bedrag dat hun kinderen aan erfbelasting (voorheen: successierechten) moeten betalen te beperken door hun jaarlijks een schenking te doen tot aan het maximale bedrag van vrijstelling. Indien de schenker het geld niet direct wil of kan uitbetalen, kan de uiteindelijke betaling van het bedrag worden uitgesteld tot na overlijden van de schenker. Een dergelijke papieren schenking dient door de notaris te worden vastgelegd.
Zie ook de pagina over: erfenissen en erfrecht

Tips voor schenkingen

• Een schenking aan een zogeheten ANBI is vrijgesteld van schenkbelasting. Daarnaast is onder bepaalde voorwaarden voor de schenker het bedrag van de schenking fiscaal aftrekbaar. Een ANBI is een kerkelijke, levensbeschouwelijke, charitatieve, culturele of wetenschappelijke instelling, of een instelling die op een andere manier bijdraagt aan het algemeen nut.
  Raadpleeg het ANBI zoekprogramma van de belastingdienst om te achterhalen of een bepaalde instelling een ANBI is.
• Het is mogelijk om periodieke schenkingen aan een goed doel aftrekbaar te maken voor de belasting (zonder drempel). Voorwaarde hiervoor is dat dit voor een periode van minimaal vijf jaar wordt vastgelegd. Er hoeft geen notariële acte te worden opgemaakt, wel een schenkingsovereenkomst (zonder tussenkomst van een notaris). Hiervoor kun je de modelovereenkomst periodieke gift van de Belastingdienst gebruiken.
• Wil je zo min mogelijk belasting betalen over erfenissen of schenkingen, raadpleeg dan een fiscalist of gespecialiseerde notaris. Zij kennen niet alleen de huidige wettelijke regelingen maar zijn ook op de hoogte van aanstaande wetgeving op dit gebied.

Schenkingen tijdens het huwelijk

Sinds 1 januari 2018 vinden huwelijken plaats in beperkte gemeenschap van goederen. Daardoor vallen erfenissen en schenkingen die tijdens het huwelijk worden verkregen onder privé-bezit. Een schenker hoeft dus geen uitsluitingsclausule op te nemen.
Wanneer bij een huwelijk verschuivingen plaatsvinden in eigendom, bijvoorbeeld van een woning, leidt dit doorgaans niet tot een heffing van schenkbelasting.